Synode-indrukken.

XXH.

Niet door de Synode voorgelegd.

Nog even moeten we terugkomen op de kwestie, , dat Ds Van Duin zelf zijn verklaxing had opgesteld en dat niet de Synode hem een geteekende verklaring, voorlei.

Wij doen dat gm een heel prozaïsche reden.

Bij vergissing bleef n.l. een bladzijde van onze vorige copie op' onze schrijftafel liggen.

• Ter drukkerij heeft men zich daaruit doox weglating van eenige zinnen heel handig weten te redden.

Gaarne brengen we daarvooT ons compliment. Alleen voor hem, die zeer nauwkeurig 'las, was het merkbaar, dat er iets uit was weggevallen.

Slechts in één zinsnede hokte het.

Wij laten die nu maar als een rebus staan en zullen geen tijd verliezen met korrektie aan te brengen.

Liever voeren we nog het argument aa.n, dat in het vorig nummer onwillekeurig werd verzwegen.

Dit is de zaak.

Mr Knibbe meent, dat de Synode door haar handelwijze ten opzichte van Ds van Duin feitelijk tegenover hem bakzeil heeft gehaald.

Reeds - ^ezen we er' op, hoe zonderling deze redeneering is.

Immers, de Synode heeft zyn bezwaar uitdrukkelijk afgewezen.

Mr Knibbe kent de Synode al heel slecht, als hij gelooft, dat zij kort daarop praktisch toch tot zijn gevoelen zal overloopen.

"Het is niet aardig en ook niet waardig van hem om zóó over de Synode t§ denken.

Zij zou dan wel haar ongelijk hebben gevoeld,

Dat zou al heel klein ^jn geweest.

Tol zoo iets mag geen Gereformeerde een Synode in staat achten.

Neen, de Synode gaf haar recht niet prijs.

Het ging er slechts over of zij hi de gegeven omstandigheden van haar recht gebruik wilde maken.

Wie op een oogenblik zijn recht niet doet gelden, Ic^t "daardoor toch niet de bekentenis af, 'dat hij er geen recht toe heeft.

Wanneer Mr Knibbe iemand, die hem beleedigt, niet gerechtelijk laat vervolgen, hondt dat immers niet in, dat hij daarmee erkent het recht ertoe te missen?

Zeker, Mr Knibbe verkeerde in den waan, dat' de Synode het eischen van onderteekening eener door liaar opgestelde verklaring tot methode had verheven.

Maar dat was een v& i de vele misverstanden, welke er bij hem heerschen.

'Doch — zal men vragen — waarom is dan zoo ook niet bij DT Geelkerken gehandeld?

Waarom stond de Synode bij hem wèl op haar recht en bij Ds van Duin niet?

Die vraag is niet heelemaal juist gesteld.

Het „staan op haar recht" kan zeer verkeerd worden opgevat.

Rad Dr Geelkerken zelf aan de Synode een onderteekende verklaring voorgelegd, welke algeheele bevrediging schonk, dan, men kan ervan op aan, zou de Synode ook niet op haar strakke recht hebben gestaan.

Maar zulk een verklaring werd haar niet aangeboden.

Dat is juist een der grootte verschilpunten tusschen de zaak-Geelkerken en de zaak-Van Duin.

Ware ook Ds Van Duin met zulk een verklaring niet gekomen, dan zon zonder eeriigen twijfel de Synode met hem denzelf'den weg hebben bewandeld ais met Dr Geelkerken.

Zelfs van een schijn of schaduw van onbillijkhèid is hier geen sprake.

Dat de Synode ., water in den wijn" zon hebben gedaan — gelijk het ergens 'heette — 'is gSheel en al uit de lucht gegrepen.

De zaak-D'S Bruss'aard.

De zaak' van Ds Brussaard draagt een ander karakter da, n die van Ds van Dixin.

Die van Ds Van Duin was in haar geheel naa, r de Generale Synode doorgezonden, opdat die er over zou beslissen.

Omtrent Ds Brussaard wist de Synode slechts, dat er eerst met hem was gehandeld tegelijk met Ds van den Brink, dat later echter zijn bonding en jlie van Ds van den-Brink zeer uiteenliepen, dat evenwel Ds Brussaard op de Classis Haarlem het verlangen had te kennen gegeven om zijn bezwaren ter Synode uit te spreken en dat in de Classis de wensch Reefde, dat aan dit verlangen zon wo-rden voldaan.' .

Reeds .was het .advies van de Deputaten der Synode in dezei aangelegenheden ingeroepen.

En waar nu de Synode de handelingen'van deze Deputaten goedkeurde, was het tot op zekere hoogte een zaak van de Synode zelf gewoiden.

De uitnoodiging, welke aan Ds Brussaard ge­ zonden werd, zijn bericht, dat hij in die week verhinderd was wegens ambtsbezigheden, zijn verzending van een brief, welke de Synode vóór haar uiteengaan in diezelfde week niet bereikte, kunnen we gevoeglijk passeeren.

Ook weet men-reeds uit de dagbladen, dat Ds Brussaard .xulme gelegenheid ontving zich uit te spreken, hoe hem daarna door eenige Synode-leden vragen werden gesteld, hoe Prol. Ridderbos in een schitterende improvisatie namens de Synode Ds Brussaard toesprak ten einde zijn bezwaren zoo mogelijk weg te nemen, hoe - 's avonds Ds Brussaard andermaal het woord kreeg en verklaarde, dat er inderdaad bezwaren bij hem waren weggevallen, maar dat hij er ook nog eenige had overgehouden, welke hij nader toelichtte en hoe Prof. Ridderbos ten slotte repliceerde en poogde hem ook van de resteerende bezwaren ontheffen.

Hoewel dit alles in comité-generaal was afgehandeld, kreeg het door het verder verloop van deze zaak algemeene bekendheid.

Wat toch was het geval?

De Synode stelde er prijs' op, dat Ds Brussaard de bezwaren, welke na de saamspreking nog bij hem waren overgebleven, schriftelijk teformuleoroii.

Twee Deputaten bracliten hem in zijn hotel den wensch der Synode over en hij was bereid-er. aan te voldoen.

Op den afgesproken tijd was echter zijn antwoord nog niet binnen.

De Synode besloot toen om het stuk, zoodra het zou zijn toegezonden, in handen van een con: missie te stellen, die er op de voortgezette Synode over zou rapporteeren.

Hoe lang er nog gewacht werd en hoe een ouderling-koerier het verwachte bracht, hebben onij wij zelf uit de bladen moeten lezen.

Na het besluit der Synode vonden wij voor ons persoonlijk het wachten vrij onvruchtbaar en thuis lag er een stapel werk, die om opruiming riep.

Zoo hebben wij dan van dit alles geen indrukken.

Blijkbaar is-een misverstand de zaak komen vertroebelen.

"Ds Brussaard schijnt het veirzoietfc''-: < i#*feynode zóó te hebben, opgevat, als zou zij de heele discussie ter vergadering schriftelijk gerepeteerd willen zien. Il^^

Daarom moet Ds Brussaard niet'€e bezwaren, welke hem nog restten, maar al "wat hij^ in eerstei instantie gesproken heeft, op schrift hebben gebracht en in de verwachting leven, dat Prof. Ridderbos en de vragers evenzoO' zullen doen, oro daarna op dezelfde wijze de discussie in tweedei instantie te bewerken.

Toch was dat de bedoeling der Synode niet.

Wel hoorden we in partikuliere gesprekken die idee lanceeren, maai de Synode zelf besloot anders. En. o.i. terecht.

Voor de Synode kan het toch alleen maar TDelang hebben, welke bezwaren thans nog "'Ds Brussaard drukken, niet, welke hij eerst gehad heeft.

Daarenboven is dat op schrift brengen van een gevoerde discussie een proef, waarvan men bijna te voTen weet, dat ze niet slaagt.

Men moet leen ijzersterk geheugen hebben om zich precies te herinneren, hoe men zich heeft uitgedrukt.

Een kleine verandering in zinswending bij de weergave, kan het onmogelijk maken voor iemand, die in discussie trad, om wat, hij' sprak, , schrift.eilijk.. te herhalen. 'Èl^^^^^fê0!^

Zulke veranderingen zijn •scbief 'oinvermijdelijk.'''

Maar dan «loopt ook de heele repetitie in de war.

Wil men een discussie zuiver weergeven, dan moet men haar stenografisch laten opnemen. En dan moet men nog eerste-klas-stenografen hebben ook.

Doch elke andere dokumentatie van een discussie heeft vooi' een Synode weinig zin. .%

Het is jammer, dat dit misverstand is gerezen.

Ds Brussaard heeft - in, , di'^ dagen ongetwijfeld hard gearbeid. - '^^IS^

Verschillende Synode^ïpj^ïzagen.kostelijken tijd verloren gaan. lÖtófe^S^fesSil; -

Maar tegen misverstanden zijn Svij 'wel. bestand.

Die zijn onder ons gemakkelijk weg te nemen.

Op de Synodale zittingen tegen het eind van deze maand zal het been wel in het lid woxden gebracht. . •.^^^^•

-Over den , aard-'vaa'-'. Ds Brussaard'.s. bezwaren mogen wij ons vanzelf niet uitlatenj^|^fc; ,

Wel poogt men in de schisma, t, ie]g||^fers 'hierover

den volke in te lichten. '-''S^fM^^^' Doch het is het beste om ZIGÊ ; 1e^^^^|ei, ^uervan wat gereserveerd te toonén. /M^^isSiS^^: ;

De z a a k - D' s V e r m a a t.

Ook Ds Vermaal was genoodigd om 'ter Synode te komen.

' Weer bereidwillig nam hij de uitnoiodiging aan. Reeds had hij een • bezwaarschrift ingezonden.

De dogmatisch-exegetische commissie wilde gaarne hierover meer licht ontvangen.

ZoO' verscheen hij dan in de vergadering van, deze Comm.issie. ^Jf: < ipm> sé'•

deze Comm.issie. ^Jf: < ipm> sé'• Men had van hein£ViSn#Sép.aald gravamen verwacht. Doch zijn bezwaarschrift — er is in pubheke zitting, oye.r. gerajDporteerd. en daarom kan er hier het é^^: ; ^W': .an& ei uit worden medegedeeld, richtte

zich niet tegeu den inhoud van de dogmatische beslissingen der Synode. Wel tegen het nemen van zoodanige beslissingen-. Hij protesteerde tegen de vastlegging der bekende punten ait een oogp^unt van vrijheid en van eenlieid. Hij kwam op; voior de vrijheid van theologische onderzoekingen en pu-. blikaties, zonder dat de '-iderzoeker zich vooraf heelt te binden, aan tra-'utioneele dogmatische formuleeringen. Onze Crürefoïmeerde vaderen hadden in deze niet Tjonseki', ent gehandeld volgens-hem. Zelf-hadden zij strijü gevoerd tegen de leeroipvattingen van hun. diigen, maar die vrijheid hadden zij aan hun nazaten niet gegund. Op: de Dordtsche Synode werden tegen, het onderteekeningsformulier reeds bezwtiren ingebracht op grond van de libertas prophetaudi (de vrijheid van „profeteeren"). Dit ideaal behooTt thans te worden verwerkelijkt. Wel kaa. dit geen onbeperkte vrijheid zijn. Er. moet ordelijke gebondenheid tegenover staan. En nu zou de Synode vruchtbaarder werk hebben .verricht, indien zij het vraagstiilc van vrijheid en oxdelijke géTDomdenheid aan de OTde had gesteld. De Doleantie heeft bijna louter strak' konfessioneele elementen om' zich verzameld. Thans is er echteT een nieuw geslacht opgestaan.. Daarmee moet worden gere-.kend. In elli geval is binding in deze kwesties niet geoorloofd.

•Oo'k protesteert hij uit een oogpunt van ee-nheid, waarmee hij dan niet bedoelt de eenheid van alle Gereformeerden, maar de communio sa.nctorum, de eenheid van alle gelO'Ovigen.

Yoorts ontwikkelt hij ook bezwaren tqgen het herderlijk schrijven der Synode. Hij' vraagt öt de term. „Woord Gods" onder ons vaststaa.t. Alsook wat te verstaan is onder de autoiriteit van de Schrift. Volgens hem moet op onomstootelijk we'tenschappelijke gronden woa-den aangenomen, dat het Oud-Testamentische wereldbeeld verkeerd is. "Wat is in de Schrift 'Gods Woord? Moet er n.iet onrlerscheiden woiden. tusscheri bast en kern? De zintuiglijke waarneembaaxheid vande. vier bekende gegevens plaatst VOOT moeilijkheden. Hij verwerpt haar niet: Maar hij wil : liet ook., niet voor zijn verantwoording nemen, ' dat - wie', een-' aiftdere opvatting voor mogelijk houdt, - Gods Woord aanrandt.

AVaar het rapport over dit be'zwaarschrift niet werd gepubliceerd, ko'uden wi|'. ons ^daarvan niet bedienen, maar wij hebben het hier; zakelijk zoo góéd O'ns mogelijk was, weergegeven-.-': •>

'•-In het degelijke rappo-ft, dat-door Dr Va, n Es was O'pgesteld en-werd 'Uitgebracht, werden de lïezwaren \yeerlegd en werd tevens'.'gewezen oip onderscheiden bedenkelijke uitlatingen, welke in het laczwaarschrift voo'rkwamen en welke onze lezers zélf'uit hét bO'Vens'taandè al hebben-'o-pgstoerkt.

De volgende konklusjes werden eenparig aangenomen:

. Ten'..eerste, , 'do door. Ds C, Vsrinaat iiiïebia, clito „bczwai.'.en te-gen de dogm.-exeg. beslissingen iler Synode en enkele uitdrukkingen in liaar , , ^Voord yan Vermaan" als ongegrond af te wijzen. Ten tweede, ernstig af" te keuren het gebruik van de bedenkelijke uitdralddiigen die in zijn bezwaarschrift voorkomen en • in het lapport zijn aangewezen. Ten derde, de classis Bolsward te adviseeren alsnog; van - Ds Verm.aat een verklaring te vorderen, waarbij hij ten aanzien van de zintuiglijke waarneemlsaai'lieid van de bekende vier punten van het paradijsverliaal in - Genesis 2 en 3, de •beslissingen der Synode aanvaardt en belooft ten 'grondslag te bezigen van wat hij leert, en ten vierde, kiervan behalve aan Ds Vermaat, den kerkeraad van Makkum* c.s. en de classis Bolsward mededeeling te doen, opdat deze verder met hem handele.' . .. < ••-', - ' • •

Wie durft, als hij deze konklusies nog'Swifplsgest, te .beweren, dat de Synode „meet met twee mate-n" en , , water in den wijn" heeft gedaan.

De persoon van l^s Vermaat maakte ongetwijfeld op alle Syno'de-leden.. een hoogst , , , sjnip.athi'eken

Toch week de' Sfnode van cle •waarMM''''niet. Als het persoonlijk elem-ent ook.maar eenigszins haar houding kon bepalen, zou zij ten op'zichte van Ds Vermaat wel naar een" ander besluit hebben gezocht.

Maar ook nu bleek het weer, dat zij den persoon des menschen niet wilde aanzien, O'mda.t zij niet niocht, wijl de waarheid boven alles gaat.

Dat de Synode deze zaak niet zelf afdeed, vindt hierin zijn grond, dat de classis Bolsward haar nog , i, n behandeling had en wel 'aan de Synode om advies vroeg, ^ maai dit geval niet naar de Synode ter afdoening voordroeg.

Ook-hier dus een handelen naar vaste lijnen. Vol hewoirdering waren we voor de mooie, nobele houding, door de afgevaardigden van de kerk van Makkum, die met de aïgevaardigden van cle classis Bolsward op Tiun verzoek door de dogmatisch-exegetische, .co'mmissie werden gehoord, aangenomen, i^^^^f: •

Aleer mag ik ''er' liiet van zeggen.

^ Het eerste schaap. ..

Men weet, hoe verschiirél-ie^tofessioneele theologen de Syno'de van Assen hebben veroordeeld en het voor Dr Geelkerken hebben opgenomen.

Toch schijnen O'Ok hun oogen open te gaan.

Althans is , 'er .bij P's Lingbeek een begin van te bespeurent^^^Hf

Hij heeft h'è'tiii „De Gerefo'rmeerde Kerk" over

hel!'^i< B; efs''jAVeerspiegeling", ^ waartegen O'ok, wij bedenkingen hebben geopperd.

En dan schrijft hij:

Reeds tegen dat weer uitzenden van Grods Geest moeten wij bezwaar maken.

Wij herinneren ons, dat eens een doniiné in Amsterdam op het Pinksterfeest zich ongeveer zoo liad uitgelaten, dat God nu opnieuw den Geest mocht zenden of dat de Heere daar op dat oog'onblik; in de kerk den G eest had uitgestort.

En toen zei Dr Hoedemaker: dat is eenvoudig een verloochening van wat God de Heere eenmaal heeft gedaan, toen Hij den Heiligen Geest der belofte aan Zijne Kerk heeft gezonden.

'• iMaar nog meer Ijezwaar hebben wij tegen het tweede couplet, den tweeden regel:

. „ons heil h ans tii'n5iöe, .iv af/iTa.n historie-. " . - i^m^, •'•^«Sï^^^^.ffeiten."

Dat is nu waarlijk een verloochening van de meeste ai'likelen van de apostolische geloofsbelijdenis!

Waarlijk, er dreigt een leeuw, ook aan dien kant van den weg! , »«., , .V, , .J;

-•M*; i*; 't+; , ïif''' Wijst dit lang niet malsche oordeel niet' op'"'iee'n kentering ?

Het eerste schaap is al een. eindweegs de brug op geloop'en.

Wij hopen, dat het er ook over zal komen en dat anderen het zullen volgen.

Want het is tocli eigenlijk al te dwaas, dat Gerefo'i'meerden en Confessioneelen over deze kwestie verschillen, tenminste wat den dogmatischen kant betreft.

-^ HetTjetal nieuwe theoloBische studenten.

Ook dit jaar is de aanwas van theologische stu-. denten aan de Theologische Sóhool. en , 'de .Vrije Universiteit weer aanzienlijk. 'KSS^^^^^: ,

De Theologische School schreef •èr'", 30"'niiéit-we in, de Vrije Universiteit op 22 September reeds 38, terwijl er in den regel tot 2Ö October nog "bij komen, zoodat het cijfer voor de Vrije Universiteit nog niet. als definitief 'k'an worden beschouwd.

Hoe het met Kampen was, weten we niet, _maar de drang, om theoloog te worden, '? ^4S'¥l.8«i: ? ^W-S^'2''^" dam al, bijzonder groot. ; •'"-.; .*•; , ..-.--, .«v*:

-Niet minder dan 27 jonge menschen hadden zich vooir het Admissie-e'xamen aangemeld, waarvan er. evenwel slechts 13 konden wo'rden toegelaten.

.Intussdhen maken we er ons nog niet te bezorgd over, dat er weldra candidaten te veel zullen - zijn.

-Nog-altijd vereenigen.^sp'mmige candidaten vele ;

beroepen op zich. '"''iVif^'^'ï.iV'" hifdii^il W, el herhalen wij den w-eiis'èhj-dat niemaÜ^'itt'-l bij-oogmerken den Dienst des Woords zal begeéreh. ' . Als men, onid.at overal elders een teveel aan werkkrachten is, het predikambt begeert, ' zal. dit èn voor den persoon in kwestie èn.-., yoo-r-'^onse kerken op - teleurstelling uitloopen^iS^f*^^!^^''.

Het predikambt worde , nief'.jjgSiéèd'*? ®!»^^ broodwinning.

HEPP.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen