GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

Tentoonstelling van portretten — Stedelijk Museum.

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Tentoonstelling van portretten — Stedelijk Museum.

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

Belangrijk is deze tentoonstelling door het overzichtelijke van de verschillende richtingen in de schilderkmist van de laa.tste 50 jaxen, ook al is zij in dat opzicht niet volledig. Verder schijnt het aiajitrekkelijk, kennis te maken met de conterfeitsels van de schilders zelf, wier producten wij gewoon zijn te aanschouwen. Zij geven dikwijls een verduidelijking van den geest, dien zij' legden in hun werk.

Allereerst is vertegenwoordigd de tijd van de romantiek met breeden zwier en Aikadisch sentiment; dan het min of meer burgerlijk' gestyleerd klassicisme.

De realistische periode geeft een sehoo-n geschilderd portret van Courbet; dan volgt het stemmingsimpressionisme van Joséf Israels met ver­ schillende belangrijke stukken en de breede kring der Hagenaars; verwant hiermede is de Amstetdamsche school van Breitner met dieper kleurengamma.

Ten slotte volgen de modernen, als men wil de expressionisten, de meer verinnerlijkten.

Mankes, schuchter, schier angstig, maax toch klaar; Toorop', echter niet in zijn eigen lijnigen pieuzen stijl. Van Gogh, dwingend boeiend in het zelfportret van zijn laatsten tij'd; de zelf vertering, maar bedwongen in .logische bezinning als het Heracleitisch vuur niet zoaider rhytmische logiek., De verven laaien in strepende vlammen op; hoe schoon in de belijning echter is de partij geschilderd, waar de duim het palet vasthoudt.

Bij Van 'Gogh sluit zich aan Piet van Wijhgaerdt, in zuivere sterke kleuren, die fonkelen als ^de . schoongemaakte Frans Halzen.

Eindelijk Jan Sluij'ters met het breede palet in de hand, waarvan de kleuren zich schijnen uit te storten over zijn doek. Het geheel is tegelijk satyriek en Bacchantisch. De bloemen, als accompagnement van deze stemming, zijn misschien het mooist en het gevoeligst geschilderd. De geheele opvatting kon geestelijk dieper en sterker zijn om verantwoord te wezen.

Voor wie belangstelt in onze schilderkunst, is deze tentoonstelling ten zeerste waard, bezocht te worden.

L.

Alice Nahon.

Een gift, die ik dezer dagen in vriendeliijfcen dank ontving voox Alice Nahon (doox bemiddeling van den heer G. 't H. te M., f 12, waaxvan f5 uit de nalatenschap van den latterk. kring „Nic. Beets" en f 7 bijeenverzameld onder vrienden en kennissen), brengt mij in herinnering, dat ik nog altijd eenige nadere mededeeling omtrent de jonge Vlaamsche dichteres schuldig ben.

Ten einde m'n belofte in te lossen kan ik niet beter doen, dan enkele fragmenten hier over te nemen uit brieven, die ik van haar ontving. Omtrent haai leven schrijft ze het volgende:

„Ik genoot lager onderwijs op. eene dorpsschool, dicht bij Antwerpen. Daarna bezocht ik twee jaax een landbouw-huishoudschool. Toen ik die school verliet, was ik bijna 17 jaar. Ik werd toen verpleegster in 't publieke ziekenhuis te Antwerpen. Ik kende noch goed Fransch, noch goed Vlaamsch, zooals dat gewoonlijk 't geval is in 'de Fransch-Belgische opvoeding. Twee jaren en half bleef ik verpleegster, toen werd ik ziek; de dienst was te zwaar voor mij. Ik werd door de stad - Antwerpen in een Sanatorium geplaatst, waar ik het allesbehalve goed had. Zes Jaax verbleef ik aldaar, zonder vooruitgang in mijn gezondheidstoestand te bemerken. Ik had een eenvoudigen dorpsdokter, die tweemaal per week het Sanatorium bezocht. Hij behandelde mij' als een tuberculose-patiënte en beweerde ook al dien langen tijd, dat ik die ziekte had. Ik dacht immer, dal ik gauw sterven zou, en de zusters, die mij verzorgden, dachten zulks ook, beïnvloed doox den dokter. Daaxom was mij alle intiatief tot leeren 'en me ontwikkelen O'ntnomen; ik las niet, schreef alleen de enkele gedichtjes, die u kent, en verdroomde verder mijn tijd in wanhopige gepeinzen.

Op zekeren dag echter spxak men mij van een Zwitsersch dokter, die de tering genezen kon en ik wilde naar hem toe. Maax ik had financieel de middelen niet. Door hulp van. eenige vrienden van mijn verzen, want ik zelf kende geene menschen buiten het Sanatorium, ' mocht ik naax Lucerne vertrekken. Daar gekomen, bestadigde de dokter, dat ik geene tuberculose had! Stel u mijne verbazing voox, na zes jaax gasthuisleven. Ik moest naax 't Z, uiden veitiekken en deed zulks, maax na eenige maanden verblijf in Frankrijk voelde ik me wel beter, maar wist toch ook', dat mijne ziekte daar niet genezen zou. (De Zwitsersche dokter had bij mij bronchite ohronique geconstateerd). Een Hollandsch geneesheer wou me toen in zijne behandeling nemen en ik vertrok vol moed naai 'Holland. Na onderzoek stelde . hij' ook vast: geene tuberculose, alleen eene zeer ver gevorderde, ingewortelde bxonchitis, die over heel het gestel haren invloed deed gelden. Ik moest baden nemen en vertrok naar eene kleine badplaats, Mondorf in Luxemburg.

Dat ook hielp niet. Ik had daaxna nog twee dokters, die me een onmenschelijke levensvï^ijze voorschreven en me op voorhand reeds deden begrijpen, dat ze van hun eigen handeling niet zeker \yaxen. Toen schreef mij een vriendinnetje vanuit België (Maaseyk), dat ik bij haai mocht komen wonen aan voordeeliger vooxwaarden dan in andexe pensions en daar mijn steungeld geschonken was, nam ik zulks aan. Het was daax een hotel en café, met zeex oppexvlakkige menschen en ik voelde mij daar alle 'dagen axmer woxden inplaats van m'n ziele-en geestesleven te kunnen vexheffen, wat ik zoo bxoodnoodig had. Daaxom ben ik weer vertrokken, naax Bonheide, waai ik ernstig onderzocht ben met X-stralen. „De dok-.

ter beweert" (deze brief is uit Ronhêide geschreven) „dat ik zeker geene tering heb en geheel genezen kan. Ik heb nu weer wa.t moed, maar denk toch met zooveel spijt aan al die nuttelooze, leege jaren. Het verblijf hier is zeer eentonig, maar na al wat ik doormaakte is 'het nog een genot".

In een volgenden brief gaat het verhaal va, n de droeve historie van lijden en leed aldus voort:

.....Ik verbleef 4 maanden in Duitschland. De dokter hielp mij wel van m'n bronchitis af, maar zulks ten koste van mijn gestel, dat door die behandeling totaal verzwakt is. Ik vertrok naar Brussel voor eenige dagen en ben daar ziek geworden. De dokter van Brussel ver-])0od mij terug te gaan naar Bonheide en Jieweerde, dat ik geen gestel had om ©ene zoo ingrijpende behandeling te ondergaan.

Ik blijf dus te Brussel en leef nu niet meer tusschen zieke menschen. Misschien brengt zulks wel verandering in mijn moreelen toestand ook.

Zoo vertelt Alice Nahon haar geschiedenis, in eenvoudige, stijllooze mededeeling en Vla, amsche bewoording, maar die spreekt als een lyrische klacht. Voegt men deze gegevens bij wat de heer H. C. Cannegieter schreef over z'n beschermelinge in „Morks Magazijn" van Maart 1924, dan heeft men een vrij volledig beeld, dat 'de poëzie, zooals die in de beide mooie bundeltjes is verzameld, te beter doet verstaan.

Niet onmogelijk is het, dat in het vogend voorjaar Alice Nahon in Holland komen zal, om, zooals ze schrijft; , ^, , ., - ij; ; . •

„eenige vefzëkens voor te lezen. Als u wilt, lees ik ze dan voor al die lieve menschen, die in mijn werk iets vinden en in mij belang stellen. Dat is ook 't eenige, dat ik aan die verre vrienden schenken kan."

Meer dan een voornemen is dit plan liog niet, maar, lals een en ander vaster vornien gekregen heeft, hoop ik onze lezers op de hoogte te brengen. We kunnen dan zien, in hoeverre het iDovenstaande te verwezenlijken is.

C. T.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 november 1924

De Reformatie | 8 Pagina's

Tentoonstelling van portretten — Stedelijk Museum.

Bekijk de hele uitgave van vrijdag 7 november 1924

De Reformatie | 8 Pagina's