Wereldoorlog en theologie - pagina 28

rende functie verloor. Alleen het communisme heeft het gewaagd met dit humanisme radicaal te breken. In dit verband moet Snethlage's pleidooi voor de praedestinatie worden gelezen. De praedestinatie moet geponeerd tegenover de gehumaniseerde Godsidee. Het evangelie wordt totaal onbegrijpelijk, wanneer we het in verband brengen met een het humane, het algemeen welzijn beoogende godheid. De godheid is niet door een of andere maatstaf van menschen gebonden. Integendeel: de liefde is ook in het N. T. een daemonische liefde van een daemonisch God, die zonder er verder rekenschap van te geven, den bruiloftsgast uitwerpt, die wel aan de uitnoodiging gehoor heeft gegeven, maar aan wien het teeken der uitverkiezing niet gevonden werd'^^s). De grenzen der humaniteit worden in de praedestinatie zichtbaar. Deze is de belichaming van het tragisch-dramatisch motief, waarin de mogelijkheid ligt opgesloten tot een heröieke, de tragiek omvattende levenshouding, zooals we die b.v. bij Lenin en Stalin aantreffende). Tegenover de humaniseer ing der religie wordt de „daemoniseering" der religie als therapie aanbevolen, waarbij nauwelijks behoeft te worden opgemerkt, dat van een aanvaarden van de voorstellingswereld van het Christendom geen sprake is. Hieruit blijkt wel hoe weinig houvast men heeft aan den term „antihumanisme". Deze term biedt nog geen enkelen waarborg voor een zuiver verstaan van de verhouding tusschen God en mensch. De kritiek op het humanisme kan immers ook beteëkenen een rechtvaardiging van een niets ontziende wereldrevolutie en een projecteeren van den tragischen en dramatischen zin des levens vanuit eigen idealen. Deze daemoniseering der religie, dit antihumanisme blijkt het praeludium te kunnen zijn van een mateloos humanisme. Men kan met Heidegger besloten blijven binnen den eindigen kring der humaniteit en via de „Haltlosigkeit" nog doorstooten tot levensmoed. Men kan ook het humanum ontwrichten en devalueeren en tegelijk in volkomen ideologische zelfbewustheid oproepen tot den strijd voor een nieuwe menschheid. Men zal geen van beide sieren met den naam eschatologie. Zoowel alle autonoom existentiehumanisme als het autonome antihumanisme geven ons een „Bliek ins Chaos". *

Het antihumanisme heeft door z'n verzet tegen de veelgeroemde humaniteit, die de wereld niet voor den chaos had kunnen behoeden, groote bekoring geoefend. We beluisteren de klacht van Heinrich Barth reeds in 1930: „Anstelle der alten humanistischen Ideologie und Phrase ertönt heute ein antihumanes Gerede, das sich kaum als gehaltvoll und einsichtig erweisen möchte" en hij waarschuwt ''^) SNETHLAGE, Anti-ethidsme

enz., pag. 15.

™) SNETHLAGE. De religie van het Bolschewisme, pag. 5; Socialisme, nisme enz., pag. 8; Democratie en Dictatuur, pag. 18, 31.

26

Leni-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen