Wereldoorlog en theologie - pagina 48

humanisten samenwerken om waarachtige humaniteit te propageeren en te verdedigen 127). Men kan de vraag stellen, hoe dit mogelijk wordt geacht, waar van Niftrik de humaniteit alleen in en door Christus gewaarborgd ziet, maar duidelijk zien we hier een legitimeering van bepaalde gemeenschappelijke gedachteninhouden, zij het ook, dat ze voortkomen uit verschillende bronnen. In dit verband is de verantwoording der Hervormde predikanten, die overgingen tot de S.D.A.P. een verschijnsel met een typisch-theologischen achtergrond. Zij wijzen de antithese-gedachte en daarmee de „Christelijke politiek" af, omdat de antithese „vervreemdt van de zakelijke verhoudingen der werkelijkheid", doch willen wel ook op politiek terrein God dienen 128). Ze willen dat doen door „op dat terrein het rechte te doen, naar de eischen van dat gebied in een gegeven tijdsgewricht: dat wat op dat oogenblik gedaan moet worden, zal er van een menschelijke samenleving naar Gods gebod sprake zijn." Het is hun te doen om de daad. We kunnen ook zeggen: de daad der humaniteit, de zakelijkheid van den strijd om een menschwaardig bestaan. Ondanks de verwerping van het „godsdienst is privaatzaak" is o. i. duidelijk, dat hier — zij het van een andere zijde benaderd dan die van Thomas — een nieuwe vorm van dualisme zich aandient. Het is nog moeilijk de lijn scherp aan te duiden, waar eerst wordt geponeerd, dat onze staatkundige en maatschappelijke inzichten verband houden met onze geloofsovertuiging en even daarna „dat er geen noodzakelijk verband is tusschen het Christelijk geloof en een bepaald staatkundig inzicht" 129)^ maar het dualisme is duidelijk, zooals het zich opmaakt tot een stormloop tegen de antithese i^o). ^'^'') G. C. VAN NIFTRIK, Christendom en Humanisme, in: „Vrij Nederland" 5e jaarg. 1945, no. 35. 128) Ds J. J. BusKES J r e. a., Wat bezielt ze? 1945, pag. 13. 129) Wat bezielt ze? pag. 12 en 13. Het onduidelijke en daardoor ook onzakelijke in deze verantwoording ligt o. a. hierin, dat onkritisch geopereerd wordt met het begrip „zakelijkheid", waarbij nergens duidelijk wordt, hoe de verbanden door de schrijvers worden gezien. Zoo lezen we op pag. 16: „Naar ons besef is er weliswaar geen noodzakelijk „principieel" verband tusschen hetgeen wij verstaan en de belijdenis der kerk, maar er is toch een geestelijke samenhang tusschen de praktijk, die wij voor het heden meenen te moeten volgen en ons tegenwoordig christelijk belijden". Elders lezen we weer de erkenning „dat er een wezenlijke tegenstelling openbaar kan worden tusschen geloof en ongeloof" m a a r . . . zij zijn er van overtuigd „dat deze niet zoo gemakkelijk hanteerbaar is als de meesten denken" (11). 130) Vooral: Wat bezielt ze? pag. 13: „Wij menschen ademen wakende en slapende, wij werken en rusten, wij strijden en eten, wij denken en voelen ongeveer hetzelfde over heel de lijn van ons bestaan; wat een christen méér is of heeft of zoekt, ligt in een andere orde; een orde, die het profane wel van alle kanten bepaalt — zooals het geloof b.v. het huwelijksleven beïnvloedt en ordent — terwijl toch tegelijk het menschelijke, het dagelijksche, het noodzakelijke, het profane een gegeven blijft met 'n eigen wet, een aardsch gebeuren, dat z'n eigensoortige eischen stelt." Men leze in dit verband KUYPER'S hoofdstuk over „Het gewone en het buitengewone" in Gem. Gratie II, pag. 350 v.v.

46

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen