Koning Willem I als verlicht despoot - pagina 46

45 zijn anti-nationale en anti-godsdienstige politiek verloren te hebben, nu ook van de Noordelijke afzien, en op zijn ouden dag opnieuw in ballingschap gaan, Ook de uitkomst zijner regeering komt met die der verlichte despoten overeen. Stelden we in het voorafgaande op bepaalde punten een onderzoek in naar het karakter van 's konings regeering, we willen nu nog enkele uitspraken van tijdgenooten bijbrengen, dat karakter in het algemeen betreffende. Zoo vindt men in de Gedenkschriften van Van der Duyn van Maasdam de volgende merkwaardige passage: "De waarborgen tegen inbreuken van het gezag zijn des te meer noodzakelijk in constitutioneele staten, welke door de gelijkheid, het uitvloeisel der omwenteling, zoodanig herschapen zijn, dat het uitvoerend bewind, wanneer het te veel magt in handen krijgt, eensklaps despotiek wordt. De oude grenzen, binnen welke die ligchamen zich, hetzij uit gewoonte, hetzij uit vooroordeelen bewogen, zijn vernietigd. In die landen, waar de omwenteling niet is doorgedrongen, zooals in Oostenrijk en Pruisen, is de absolute regeeringsvorm, als regtsbegrip, dit niet altoos in werkelijkheid. In Frankrijk en in de Nederlanden daarentegen, zoo de charters of constitutiën er niet streng en eerlijk nageleefd worden, wordt de vorst door niets weerhouden. Er zou volslagen despotisme heerschen, gelijk Napoleon uitgeoefend heeft, zonder nog in aanmerking te nemen, dat de meest drukkendE> vorm van dwingelandij juist die is, welke onder den naam en het bedriegelijk mom van vrijheid zou uitgeoefend worden" 1). Een sterk contrast met dit lange citaat vorme de scherpe karakteristiek van Thorbecke: "een napoleontisch gereglementeerde staat met een constitutioneelen gevel 2), die men zou kunnen aanvullen met wat hij aan Groen schreef over den Belgischen opstand: "het bondgenootschap des Gouvernements met de liberale gevoelens is de hoofdoorzaak ') Gedenkschriften (1853) p. 399- 400. 2) Historische Schetsen, 2de druk p. 175.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen