Reorganisatie.

Ook van moderne zijde, waar men dusver het hardnekkigst aan de bestaande organisatie der Kerk vasthield, begint men allengs in te zien, dat deze organisatie niet deugt, een anachronisme is, een keurslijf, dat de gezonde ontwikkeling der Kerk eer belemmert dan bevordert. Zoo schreef Dr.

Van Senden in Omhoog een artikel over de organisatie der Ned. Hervormde Kerk waarin hij er op wees, dat de onmacht dezer Kerk haar oorzaak niet alleen vindt in den richtingsstrijd in haar boezem, maar evenzeer in haar hoogst gebrekkige organisatie, waarvan een der ergerlijkste uitingen de samenstelling der Synoda is. Hij'dringt er daarom op aan, dat de vrijzinnigen nu eens zullen afzien van toch niet te verwerkelijken maatregelen als modus vivendi en evenredige vertegenwoordiging, en al hunne aandacht zullen wijden aan het Traagstuk der organisatie. De tegenwoordige organisatie is volgens hem een anachronisme, waarvoor het opkomend geslacht van de vrijzinnigen moeilijk meer dan een wreveligen glimlach zal kunnen overhebben.

Wat noodig is, is dat een werkelijk vertegenwoordigend lichaam tot stand komt, en daartoe moeten ook de vrijzinnigen meewerkan, zelfs al zou het gevolg daarvan wezen, dat de orthodoxen in' zulk een Synode de meerderheid hadden en de modernen er uit dreven. En, om nog een ander getuigenis van moderne zijde aan te halen. Dr. Niemeyer kwam in een artikel in het Weekblad voor Vrijzinnig Hervormden eveneens met het voorstel, om tot een Synode te komen, die rechtstreeks door de Kerk zou gekozen worden en dat wel, omdat de tegenwoordige Synode, door de provinciale kerkbesturen gekozen, geen Synode, d.w.z. geen vertegenwoordiging van de Kerk is. Hij wil daarom de tegenwoordige Synode niet terstond afschaffen, maar haar als een soort bestuurscollege houden, dat tegelijk de rechtspraak zal uitoefenen, terwijl daarnaast dan de echte, door de Kerk zelf gekozen Synode komen «al, die den wetgevendcn arbeid zal verrichten.

Natuurlijk verblijdt men zich van confessioneele zijde zeer over deze uitingen van moderne hand. Het artikel van Dr. Van Senden wordt in de Gereformeerde Kerk met warme sympathie begroet, en Prof Dr.

Slotemaker de Bruine jubelt in de Nederlandsche Kerkbode, dat wanneer modernen en confessioneelen het op dit punt eens zijn, men eindelijk uit het moeras zal komen.

Volgens de Nieuwe Rotterdamsche Courant, waaraan we dit resumé ontleenen schreef hij: „Het verbazende en verblijdende en moedgevende in Dr. Niemeyer's woord is de vierkante erkentenis, dat onze 'synode' geen synode is.

Hier gaan nu opeens vrijzinnigen en confessioneel samen. Komt er dan toch licht ? - De zaak staat namelijk zoo.

Wij kennen in onze kerk vertegenwoordigende en leiding-gevende lichamen naait elkaar. Natuurlijk, omdat beide noodig is. "Voor de gemeente is dat de kerkeraad, die een dubbele functie heeft; voor een classis is dat een classicale vergadering naast het classicaal bestuur; voor de provincie en de kerk ontbreekt de vertegenwoordiging .en bestaat alleen het leiding-geven door provinciaal kerkbestuur en synodaal bestuur, genaamd 'synode'.

Niemeyer vraagt nu instelling van een wezenlijke synode, die den wetgevenden arbeid zal moeten verrichten, terwijl hij desnoods voorshands aan de tegenwoordige synode rechtspraak en bestuur wil laten.

Wij hebben er alweder niets tegen. "Voor dit herstel van wat de Hervormde Kerk altoos tot 1816 heeft bezeten of gewild, hebben wij reeds jaren geleden in uitgewerkte voorstellen gepleit.

Natuurlijk komt dan later de groote vraag ter sprake, welk verband er wezen moet tusschen het' vertegenwoordigend en het leiding-gevend lichaam; die kunnen niet zoo los van elkander blijven als b.v. thans classicale vergadering en classicaal bestuur of als — in de lijn van Niemeyer — synodale vergadering en 'synodaal bestuur. Doch dat is van-later zorg.

De hoofdzaak is, dat er practisch overeenstemming bestaat tusschen vooruit-willenden in allerlei kring. Als die elkaar nu vinden, dan komen wij toch uit het moeras".

Wanneer Prof Slotemaker de Bruine zegt, dat de aanneming van dit voorstel Niemeijer leiden zal tot een herstel van wat de Hervormde Kerk althans tot 1816 heeft bezeten, dan is dit in dubbelen zin onjuist". Vooreerst, omdat de Hervormde Kerk vóór 1816 niet bestaan heeft, daar ze eerst in dat jaar door een machtsdaad van den Souvereinen Vorst in 't leven is geroepen. Vóór 1816 bestonden alleen de Gereformeerde Kerken. En in de tweede plaats, omdat deze. Geformeerde Kerken voor 1816 niet' bezeten hebben een soort vertegenwoordigende colleges of synodes met wetgevende macht bekleed en daarnaast bestuurscolleges, die de regeering en de rechtspraak uitoefenden zooals Prof. Slotemaker de Bruine en Dr. Niemeyer willen, maar dassen en synoden, die als vertegenwoordigers der Kerken de wetge^^ende, besturende en rechtsprekende macht uitoefenden. Permanente Synodale en ' Classicale besturen, zooals de Hervormde Kerk die bezit, bezaten de Gereformeerde Kerken vóór 1816 niet en wilden ze ogik niet bezitten. Prof Slotemaker de Bruine leze er Voetius maar eens op na.

Intusschen zijn dit slechts bijkomstige quaesties. De hoofdvraag is natuurlijk, of de hooggespannen verwachting zal vervuld worden, dat zulk een reorganisatie, waardoor aan de Hervormde Kerk een Synode, rechtstreeks door de Kerk zelf gekozen, geschonken wordt, de Hervormde Kerk uit het moeras zal helpen, waarin ze nu verzonken ligt.

We betwijfelen dit.

De krankheid, . waaraan de Hervormde Kerk lijdt, zit veel dieper dan alleen in haar organisatiej ze heeft haar levensbeginsel aangetast; want het gaat niet om de vraag, of de Synode door hoogere besturen of rechtstreeks door de Kerk zal gekozen worden, wat ten slotte een formeele quaestie is, maar of de Synode weer buigen zal voor \\& t gezag van Gods Wootd.

• Wat de Hervormde Kerk noodig heeft is daarom meer dan een reorganisatie van haar besturen; het is een reformatie. Een reformatie, die, evenals de reformatie der zestiende eeuw, wortelt in een geestelijk beginsel, opkomt voor het Koningschap van Christus over Zijne Kerk en met heiligen geloofsmoed alles wegneemt, wat met het Woord van God in strijd is.

Dat is de les, die het vierhonderdjarig gedenkfeest der Reformatie ons gebracht heeft.

Is die les reeds zoo spoedig weer vergeten ?

Dr. H. H. K.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen