Wereldoorlog en theologie - pagina 22

Zoo ziet ook Bultmann de verhouding tusschen philosophie en theologie. De philosophie beperkt zich tot een ontologisch onderzoek van de formeele structuren van het Dasein. Het gaat niet om een materieele, systematische philosophie, waarvan de theologie afhankelijk wordt gemaakt, maar om een philosophie „die als Phaenomenologie aufweist, die die Phanomene selbst zum Sich-zeigen will bringen" ^2). En daarom kan en moet de theologie wel teruggrijpen op een „vortheologisches Daseinsverstandnis" 53). Met nadruk verklaart Werner Wiesner, dat de philosophische analyse der existentie „nicht unter der Voraussetzung der Christlichen Offenbarung geschieht. Denn es gibt weder eine Christliche noch eine unchristliche Analyse des menschlichen Selbstverstehens, sondern nur eine sachgemasze oder unsachgemasze" 54). Van belang is dit alles, omdat langs dezen weg een existentie-analyse een rol gaat spelen, die wel in zeer bijzonderen zin een teeken des tij ds na den oorlog mag worden genoemd. Het is niet mijn taak U hier uitvoerig over Heidegger's filosofie te handelen. Zij interesseert ons vooral als exponent van de crisis van onzen tijd in verband met de theologie. In het middelpunt van deze philosophie staat het raadsel van den mensch in zijn „Fragwürdigkeit", in zijn bedreigd-zijn van alle zijden ss). De philosophie versmalt tot existentie-anthropologie. Het meest duidelijk in Heidegger's philosophie is wel, dat ze uitgaat van de „Schicksalsgebundenheit" van den mensch in de crisis en daarin één van de twee polen der dialectische polariteit (tijd—eeuwigheid) bewust heeft geschrapt n.l. de eeuwigheid se). De menschelijke existentie is in haar eindige relaties uitgeput. We kunnen zeggen: de Schicksalsidee van Spengler, door Heim apologetisch gebruikt op den tweesprong: God of vertwijfeling, wordt bij Heidegger opnieuw volkomen gesaeculariseerd en niet meer voor een religieus uitzicht gebruikt. Heidegger analyseert den mensch in de wereld. Wat bij Heim Schicksal heet, komt bij Heidegger naar voren als „Geworfenheit". Wat bij Heim het benauwende was voor 5^) R. BULTMANN, Die Geschichtlichkeit des Daseins und der Glaube, „Z. f. Th. u. K." 1930, pag. 344. 53) Idem, pag. 349. ^ ) WERNEB WIESNEE, Die Lehre van der Schöpfungsordnung. Anthropologische Prolegomena zur Ethik, 1934, pag. 32. 53) Terecht schrijft ERNST, dat de aanvaarding van HEIDEGGEES analyse door BULTMANN er mee samenhangt, dat „in der Heideggerschen Philosophie das menschliche Dasein als allseitig fragwiirdig, hedroht erscheint". ERNST, Moderne Versuche ^ur Gewinnung eines neuen Lebensverst&ndnisses in Philosophie und Theologie, „Z. f. syst. Theol.", 1932, pag. 40. Vgl. V. GEÜNER, Existenzbegriff und. Gnöde, „Z. f. syst. Theol." 1935, pag. 457: „Das geworfensein ins Da ist ein deutliches Passivum, eine schicksalsmaszige Vorfindlichkeit, die menschlicherseits ebenso unvermeidlich als unabwendbar ist." ®®) Vgl. ERNST, a. art, pag. 40: „ . . . Heidegger darf nicht so verstanden werden, als wolle seine Philosophie nur formal-analytische Ansprüche erfüllen. Sie erhebt zweifellos den materialen Anspruch, das Sein des Daseins in seiner eigentlichen letzten Wirklichkeit und seinem eigentlichen Sinn entscheidend zu entdecken." Zie ook: R. WINCKLER, Die Eigenart des theol. Erlcennens. „Z. f. syst. Theol." 1932, pag. 291.

20

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen