Zedelijkheid en recht - pagina 12
8zijn de menschelijke wilshandelingen en de vorm is het met een ordening of regeling daarvan overeenkomen. Bestaat zulk een ordening uit wat wij, in tegenstelling met de natuurwetten, die geen uitzondering dulden, de normen noemen, ^) deze normen zijn dan een eisch waaraan mogelijk niets e ...
Zedelijkheid en recht - pagina 24
.20hebt gij te doen met de geboden der menschelijke overheid. ^^) Want wel staat tegenover het positieve recht een Gottgebotenes, Gerechtes, Vemünftiges. Maar dit Vernünftige — de gedachten en geboden van Gods wereldorde — is echter niet zelf een recht — een zoogenaamd natuurrecht of reder ...
Zedelijkheid en recht - pagina 33
29 tingen, die bij hem opgewekt; vrees en schrik, die hem aangejaagd worden; dat hij niet alles kan doen wat hij wil, dat zijn vrijheid beperkt, zijn willen gebonden is aan zekere regelen. Het kind leert zich te onderwerpen ; het leert gehoorzamen; het wordt er aan gewend zijn willen te onderschi ...
Zedelijkheid en recht - pagina 13
9 zedelijkheid en van het positieve recht èn naar hun verhouding zoo tot de ideeën van zedelijkheid en recht, als van die ideeën onderling.Laat mij thans, na de vraagstelling te hebben gefixeerd, u, ter oriënteering in het probleem, een overzicht geven van zijn geschiedenis. Betrekkelijk i ...
Zedelijkheid en recht - pagina 25
21 Volgens Cathrein, ^) voorstander van dat oudere natuurrecht hetwelk ook door Thomas van Aquino werd geleerd, is de kennis van de door God gestelde zedelijke wereldorde ons in de natuurlijke zedewet of wet der natuur, medegedeeld. Van het menschelijk geslacht en daarin zoowel van den eenling al ...
Zedelijkheid en recht - pagina 14
10 de raenschelijke zaken niet door Hem verzorgd werden, ^) is het natuurrecht rederecht geworden en, zooals zeer te recht is opgemerkt, het tafellaken tusschen de moderne en de christelijke moraalphilosophie, welke laatste recht en onrecht terugvoert op den wil van God, doorgesneden. ^) Met echt ...
Zedelijkheid en recht - pagina 15
11 inzicht in de verschillende wijzen waarop men, nadenkende over ons probleem, zich de betrekkingen der twee begrippen heeft gedacht, wil ik u, wat het nieuwere natuurrecht betreft, nog slechts bepalen bij Pichte en Kant. Tusschen Thomasius en Fichte ligt hier bijkans heel de 18^ eeuw. Over Fich ...
Zedelijkheid en recht - pagina 34
80volgen van thesis en niet óok vruchten van physis zouden zijn; dat zij, met andere woorden, niet geworden, maar door de menschen gemaakt zouden zijn en met welk werk zich dan de sterkeren en machtigen tot eigen voordeel, maar zeer ten nadeele van de zwakken zouden hebben belast. Anderzij ...
Zedelijkheid en recht - pagina 26
22 als deel van de zedelijke orde, is daarvan een dienend deel, dat zich tot de overige zedelijke orde verhoudt als middfel tot doel. Van een scheiding tusschen zedelijkheid en recht wil Cathrein niet weten, evenmin als van een scheiding tusschen gezindheid en legaliteit. De rechtsplichten, die h ...
Zedelijkheid en recht - pagina 16
12 en daarom praktische rede. Zij is niet van een vreemden, selbst nicht eines göttlichen Willens afkomstig, maar de wet van onze rede zelf, waarom ^ deze dan ook autonoom is. Deze innerlijke zedewet ' treedt voor ons op in den vorm van een gebod, van een onvoorwaardelijken niet hypothetischen, d ...