Zedelijkheid en recht - pagina 51
47Hiertegen waag ik op te merken, dat, ook indien het juist is, wat door vele ethici geleerd wordt, dat de zedelijke beoordeeling gaat over het karakter, wij het karakter dan toch, ora het te beoordeelen, vooraf dienen te kennen en wij het, zoo bij ons zelf als bij anderen, eerst leeren ke ...
Zedelijkheid en recht - pagina 52
48spraken voor een goed deel ingaaan tegen het nomisme der Farizeën hetwelk Jezus bestrijdt. Had hij dit gedaan, dan zou hij hebben ingezien, dat de bestrijding dezer richting, die, gelijk overal en altijd, ook toen, de handeling los maakte van de gezindheid en dus op bloot uitwendige over ...
Zedelijkheid en recht - pagina 53
49 naast veroorlovende ook gebiedende rechtsnormen zijn; of er naast het rechtens-mogen een zelfstandige plaats toekomt aan het rechtens-gebodene, al is ook het niet-verbodene nog niet het rechtens-geoorloofde, — dat bij deze oude controvers alzoo voor de bevestiging en tegen de ontkenning moet g ...
Zedelijkheid en recht - pagina 54
50 Het recht, het positieve recht, als ordening van behooren en mogen, is autokratisch, of zooals het in de Duitsche literatuur heet, selbstherrlich. Das Recht, zegt Stammler, will formal als selbstherrliches Gebot in Geltung stehen. ®^) Dit autokratisch of selbstherrlich karakter van het recht l ...
Zedelijkheid en recht - pagina 55
51 van de rechtelijke, afhankelijk van onze toestemming. De zedelijke normen richten zich tot het handelend subject niet zonder zijn erkenning of toestemming te vragen; van haar geldt het woord: ik stem de wet toe dat zij goed is. Vandaar dat het zedelijke of het ethos iets wezenlijks individueel ...
Zedelijkheid en recht - pagina 56
52 chisch bestaan. Zij regelen dan het willen naar binnen. Eindelijk, het derde verschil, dat wat ik u noemde als het meerder of minder elementair karakter dier normen zelf. De rechtelijke en ook die zedelijke normen welke regelen de handelingen of gedragingen in betrekking tot anderen en die dan ...
Zedelijkheid en recht - pagina 57
53 minimum", gelijk het in de nieuwere literatuur heet, wordt ook bedoeld door onzen Heidelberger Catechismus, wanneer hij, bij de uitlegging van het achtste gebod, leert onderscheiden tusschen het stelen, hetwelk de Overheid straft, en de malae artes et aucupia, welke ook voor stelen gerekend wo ...
Zedelijkheid en recht - pagina 58
54 schen wezenlijke en bijkomstige eigenschappen. Doet men dit niet, dan verwart men het begrip van het recht. De sanctie, in den zin van strafbedreigenden regel, door den wetgever op de overtreding van den eigenlijken rechtsregel verordend en bij het positieve recht aan de rechtsnormen verbonden ...
Zedelijkheid en recht - pagina 59
55 over Sohm het kerkrecht handhaaft: ^'') „Niemand zal wel aandurven te beweren, dat het recht als zoodanig des te beter uitkomt, naarmate de menschen er zich te meer tegen inzetten, en dat rustige burgers, die er gaarne aan gehoorzamen, er juist daardoor eigenlijk aan te kort doen." Uit den twe ...
Zedelijkheid en recht - pagina 60
56 v/orden wilsrichting van het handelend subject opkomt uit motieven en zich richt op doeleinden, die aan zekere normen beantwoorden, spreekt men van deugd. Het ontstaan dier deugd, welke op het innigst saamhangt met heel het innerlijk zijn van het subject, kan hier blijven rusten. Tenzij men, m ...