Filteren
van 13
Zedelijkheid en recht - pagina 71
67Het is zoo; hij, Aristoteles, heeft dat geleerd voor de rechtelijke, maar het geldt zeker niet minder voor de zedelijke normen. Bij wat hij noemt het politieke recht en waaronder hij verstaat het recht dat in de staatsgemeenschap geldt, onderscheidt dan Aristoteles als twee bestanddeelen ...
Zedelijkheid en recht - pagina 72
68Bezinnen wij ons eerst over het element der toevalligheid en daarna over dat der noodzakelijkheid in het positieve recht en in de gangbare zedelijkheid. Het element der toevalligheid wordt, althans bij het positieve recht, door niemand ontkend. Het recht dat door de menschen is ingezet, ...
Zedelijkheid en recht - pagina 73
6>9 van veelszins toevallige omstandigheden, die regeling, waar en wanneer zij tot stand komt, ook anders had kunnen zijn dan zij is. Dan, ook bij de gangbare zedelijkheid valt het element der toevalligheid niet te ontkennen. Evenmin als een algemeen geldend positief recht, bestaat onder de me ...
Zedelijkheid en recht - pagina 74
70subject, die, in onderscheiding van de rechtelijke, noodig is bij de zedelijke normen, deze toestemming is op haar beurt afhankelijk van toevallige omstandigheden, van w^at zoo, maar ook anders zijn kan. Een zeer voorname plaats daaronder komt toe aan w^at de menschen zich als het laatst ...
Zedelijkheid en recht - pagina 75
71 persoonlijke massa is zij ervan onderscheiden. Maar ook is zij er daarom niet identiek meê, wijl ze is ontstaan uit de vermenging van onbewuste motieven en blinde vooroordeelen van den wisselenden tijdgeest met, wat men zou kunnen noemen, de doorsnede van de overtuigingen der in de verschillen ...
Zedelijkheid en recht - pagina 76
72zedelijke beoordeeling, omdat de onder hen gangbare zedelijkheid later een andere was dan vroeger, hier een andere dan daar, tot tegenstrijdige resultaten kwamen. Want dan sloop de twijfel omtrent goed en slecht in hun ziel en bij den twijfel houdt 'n mensch het op den duur evenmin uit a ...
Zedelijkheid en recht - pagina 77
73lijke normen is, had hem die waarneming geleerd. Opmerkelijk is ook, dat reeds in de antieke wereld, toen men, hetzij dan of door het conflict tusschen den rechtszin en het positieve recht, of door het conflict der zedelijke normen onderling, nog maar tot den wensch naar; hetzij, door de ...
Zedelijkheid en recht - pagina 78
74aan alle levende wezens geleerd heeft, quod natura omnia animalia docuit; eindelijk met een divina quaedam providentia. '^^) Als dan de christelijke religie haar invloed is gaan oefenen ook op het wijsgeerig denken en dit, met haar openbaringsgedachten, zoo vernieuwde en bezielde, dat er ...
Zedelijkheid en recht - pagina 79
75 is. En zoo bracht ook de christelijke wijsbegeerte de gedachte van een natuurrecht, welke identiek was met die van het noodzakelijk element in de ethische normen, in verband met den wil van God. Zeker niet zonder dat anderen en onder dezen met name Augustinus, hem hebben voorgearbeid, maar toc ...
Zedelijkheid en recht - pagina 80
76zoover iets deel heeft aan een regeUng, wordt het geregeld. Van deze deelneming — participatio — der schepselen aan de lex aeterna, spreekt Thomas als van de wet der natuur of de lex naturalis. De nietredelijke schepselen worden er onbewust in hun bewegingen door geregeld ; bij de zedeli ...
van 13
