Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 49
41 achterlijk, door de buigingsuitgangen en geslachtsonderscheiding. De gesproken taal had die niet meer, en was dus niet alleen natuurlijk en levend, maar vertegenwoordigde blijkbaar ook nog een hoogere ontwikkelingsphase. Al de gepretendeerde kenmers ken van kleur en fleur in die schrijftaal bl ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 51
43dat de waardeering dient te geschieden naar de criteria, door hem genoemd. Want de synthetische oude systemen [daar hooren ook de klassieke talen bij] stonden vrij dicht bij den chaos, en de analytische jongere, voorzoover de evolutie die reeds bracht [en dat is dan bovenal het Engelsch] ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 52
44mysterieuze, dusgenaamde „Algemeen Beschaafd", of, tot modieus letterwoord "^ verkort, ons A.B.: dat is het algemeene Neders landsche beschaafde taalgebruik, losgerukt uit zijn natuurlijken voedingsbodem, de overgeleverde schrijftaal, zooals die in goede, gangbare literatuur van allerlei ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 53
45 eerst door „verstening" werd in de 18de eeuw: men denke eens aan de verzuchting van Van den Bosch."^ De „schrijftaal", zoo betoogde De Vooys eerst, bestaat niet, er is allerlei gangbare geschreven taal. De tegenhanger verrast dan niet te zeer: de „spreektaal" bestaat ook niet; er is veel gesch ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 55
47 vermeld te worden. Wie ze wel uitspreekt en leest, pleegt „fetisch* dienst van de letter". In hoogbejaarde leeken is dat nog ver* schoonbaar; maar dat een onderwijzer, die overigens nog wel „op nieuw taaistandpunt" stond, dit nog niet wist! „Terwijl hij toch weet, dat van de beschaafdsprekende ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 54
46 overvloedige aandacht geschonken: wil hij bij ons, ondanks „de Kalvinistiese afkeer" toch ook dien kant eigenlijk wel uit, of is het louter ter overdraging op de school?), maar met de Fransche is hij al te spoedig gereed, en zijn voornaamsten zegsman voor de Engelsche citeert hij al te eenzijd ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 56
48aanwezig, en nergens grijpbaar, „Algemeen Beschaafd", en het ongenietbare Kollewijniaansch. Steenen voor brood! Dat het niet gemakkelijk is, normen aan te wijzen en regels te stellen, ontheft niet van den plicht, ze te zoeken, en stelt te meer verantwoordelijk, wie de oude afbraken en ge ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 57
49 matisch systeem, want dat remt het leven der T a a l / ' " Alleen in spelling valt een en ander vast af te spreken; dat moet ten uiterste gemakkelijk zijn met het oog op de kinderen, ook de minst begaafde, van de lagere school. Ongetwijfeld zal dan na de verdwijning van de dubbelheid in e/ee, ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 58
50Waarom zouden wij ook nog trachten de „vlottende grenzen" tusschen beide tot zekere stabiliteit te dwingen? Laat overloo* pen, wat er neiging toe heeft: zulke overgangen hebben in allerlei talen en perioden plaats gehad. Een groote moeilijkheid ligt voor de jeugd — zelfs nog voor die het ...
Taalbederf door de school van Kollewijn - pagina 59
51 en toch hebben zij op de afschaffing daarvan alle krachten ge* concentreerd. Des achten zij al zoo goed als begraven. Hun doel is zeer duidelijk, der in den kortst mogelijken tijd den weg van des uit te zenden. Dit gebeurt op de meest vernuftige wijze: men laat het gebruik volkomen vrij, doet ...