Zedelijkheid en recht - pagina 43
39 wijst daarvoor dan niet alleen op noraadiseerende volkeren, maar ook op trekkende horden en stammen en op de kinderen Israels in de woestijn. Hieruit blijkt genoegzaam, dat het positieve recht niet, althans niet uitsluitend, behoeft uit te gaan van den staat. Stammler grondt op dit feit dan oo ...
Zedelijkheid en recht - pagina 42
38lichen ^') — niet gaarne zou onderschrijven. Maar daarover straks. Thans heb ik vóór alles een bezwaar te ondervangen, dat men tegen deze theorie zou kunnen te berde brengen. Gewoonlijk laat men het positieve recht, en daar toch hebben wij het hier nog altijd over, alleen uitgaan van den ...
Zedelijkheid en recht - pagina 44
40normen, voor het primitieve saamleven van de sociale groepen. Alvorens nu echter het resultaat door mij, bij de benadering der oplossing van ons probleem in den genetischen weg verkregen, op te maken, wensch ik hier nog eens te herhalen, dat deze weg omtrent de factoren, w^elke achter de ...
Zedelijkheid en recht - pagina 45
41 worden afgewezen. Bij dit negatieve resultaat verkreeg ik echter in den genetischen weg ook het positieve, dat waar de zede, als gedragsregel of complex van gedragsregelen de drieërlei eigenaardigheid heeft van op het innigst verbonden te zijn met de religie; van gedragsregel te zijn in de rel ...
Zedelijkheid en recht - pagina 47
43Bezinnen wij ons nu verder over het zich, op het handelen gerichte, menschelijk willen, dan vinden wij, dat, wanneer zijn proces niet gestoord wordt, het verloopt in de vier momenten van doelstelling, motivatie, beslissing en uitvoering. Eindelijk, dat dit willen in de eerste drie dezer ...
Zedelijkheid en recht - pagina 46
42 Wijl wij bij zedelijkheid en recht te doen hebben met het menschelijk willen, is het, om tot zulk een begripsbepaling te komen, zal zij niet in het bloot formeele blijven, noodig ons vooraf te bezinnen over dat menschelijk willen. Doen wij dit, dan vinden wij, dat dit willen als menschelijk wi ...
Zedelijkheid en recht - pagina 49
45 objectieve zijde van het zedelijke en het rechtelijke wordt dan gevormd door de handelingen en de daarvoor geldende normen ; de subjectieve zijde door de gezindheden en de voor haar geldende normen. De vraag, die echter, vóórdat ik tot een nadere begripsonderscheiding dezer tweeërlei zijde van ...
Zedelijkheid en recht - pagina 48
44willen naar de ethische normen richt zich tot ons als een : gij zult! Zij, en niet de logische en esthetische, hebben voor ons het karakter van bevelen, van geboden, bij wier overtreding wij ons zelf, anderen ons, en wij anderen veroordeelen. Deze normen voor het menschelijk willen onder ...
Zedelijkheid en recht - pagina 50
46ordening zeker actueel niet op aankomt met welke gezindheden aan haar normen wordt voldaan, dat het er actueel maar op aankomt of b.v. een belastingschuldige zijn belasting betaalt en een militieplichtige zijn militieplicht vervult; maar, dat daarentegen virtueel de gezindheid van den ha ...
Zedelijkheid en recht - pagina 51
47Hiertegen waag ik op te merken, dat, ook indien het juist is, wat door vele ethici geleerd wordt, dat de zedelijke beoordeeling gaat over het karakter, wij het karakter dan toch, ora het te beoordeelen, vooraf dienen te kennen en wij het, zoo bij ons zelf als bij anderen, eerst leeren ke ...