Het calvinisme en de kunst - pagina 31
29 kerstening der kunst in haar kerkelijke dienstbaarheid moet gezocht. In veel ernstiger zin Christelijk is mij de kunst, als ze iide antiek-heidensche" opvatting van den mensch, de natuur en het bovenzinlijke prijsgevend, haar blik op het leven door Bethlehem en Golgotha bepalen laat, of ook aa ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 32
30diepte van het nationaal en persoonlijk besef. Hier moest dus wat den Calvinist bewoog wel naar buiten dringen. • En dat te meer in ons land, waar de internationale markt, die voor alle overige kunstenaars openstond, voor den Dichter geheel was afgesloten. Onze muzikale scheppingen hebbe ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 33
31 Maar hoe, als n a a s t Huyghens en Revius, en lang v o o r Bilderdijk, de spelende zanger van den T r o u r i n g h , als óók Jacob Cats, om gehoor vraagt? Of vlocht ook vader Cats niet een tuil voor Bogermans Synode ? '°°) En was ook het godgeleerd damast, waarin 's lands Raadpensionaris zij ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 34
32 „O, Cats, als dichter meer dan al die n verachten, Gij, wien de dank behoort der laatste nageslachten, Aan wien ik (wie 'i ook zij, die op uw eerkroon smaalt) Ook zelf de lauwren dank, aan Pindus' voet behaald." ^°'')Nu laat ik den spot, waarmee men dezen zang, waaruit ik dit viertal re ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 35
3B zweefde wereld, drong nu door Cats' dichterlijk besef de gloed der alles prikkelende, aandrijvende, bezielende, versmeltende Liefde. Een nieuw verscliiet bood zicli mijn uitzicht aan, 'k Zag alles door één gloed bezielen en verwarmen; Heel 't menschdom was m'één tronk, wiens uitgeslagene armen ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 36
34Zoo waant meer dan één, maar als Calvini§t — en misschien is alleen de Calvinist hier zielkundig, door sympathie van geest, tot het indringen in Bilderdijks zielsuiting in staat — als Calvinist zeg ik dat niet. Overdrijving, het zij zonder omwegen erkend, spande ook hier den zang te ster ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 37
35 De belijdenis van Gods vrijmachtige Souvereiniteit heeft een d u b b e l e zijde. Van den éénen kant werpt ze ons in het stof voor de Majesteit waarmee in de worsteling der elementen, der beginselen -en der geesten God de Heer e zijn bestel en raad doorzet; maar ook anderzijds vraagt ze, zoo u ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 38
36geworden. En dat leven des gezins in zijn onuitputtelijken rijkdom te doen schitteren; wat er strams aan was, soepel, wat erin verkleumde, warmer, wat er zondigs- in woelde reiner te maken; en dan over dat gezellige, drukke leven om het huisaltaar nog een ander tooverlicht dan van den hu ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 39
37de booze druppel van andere poëten bij Cats dan toch tot boordevoUen beker wierd, dan vraag ik op mijn beurt, of zijn huismuze dan anders dan hu is taal kon spreken, en of de vaderen uit die dagen in hun brieven, in hun aanspraken, tot in hun predicatië toe dan soms n i e t gerekt en n i ...
Het calvinisme en de kunst - pagina 40
88heeft, zij het ook schoorvoetend, het dichtend en dichtlievend publiek eener jongere generatie in Cats den Dichter weer geëerd. Niet laag sla ik den zegen aan, die aan ons Calvinistisch volk uit zijn Dichtader is toegekomen. Doopersch Dualisme, en methodistisch Pedantisme, hielp zeker ni ...