1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 77
69week, zoodat vroeger met ijs bedekte landstreken geheel ijsvrij werden. De eerstbedoelde tijdvakken, gedurende welke de keileem gevormd werd, heeten glaciale perioden ; de laatste, tijdens welke de ontstane grondmoreene met puin en zand bedekt werd ten gevolge van stroomend water en wind ...
1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 78
70grootste uitbreiding van het Skandinavische ijs 115000 vierkante geografische mijlen oppervlakte, dat is ongeveer twee derden van geheel Europa daardoor bedekt zijn geweest. Wel zijn er door enkele geologen bezwaren tegen de theorie van ToRELL ingebracht, doch hierop is nog weinig gelet ...
1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 79
71voor het resultaat van gletscherbeken die onder het ijs langen tijd eene draaiende beweging op den rotsachtigen ondergrond uitoefenden en zoodoende ook steenen in die beweging deden deelen, waardoor dan ten slotte diepe ketelvormige gaten ontstonden, waarin somtijds de wrijfsteenen of mo ...
1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 80
72van meer dan 500 meter dikte moeilijk kan bestaan, aangezien ten gevolge van de groote drukking de onderste lagen zouden smelten. Ook uit het feit, dat de voorstanders der theorie van TORELL het nog zeer oneens zijn over het aantal ijstijdperken en het aantal tusschenijstijdperken en dat ...
1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 81
73achtige afmetingen verkregen, zich aan den voet van het gebergte onderling vereenigden en eindelijk half Europa overstroomden. Op de vraag of de vergletschering van gebergten en hoogvlakten, gelijk men die in Skandinavië vindt, wel aanleiding kan geven tot zulke ontzaglijke aaneengeslote ...
1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 82
74hooggebergtegletschers te maken te hebben; ook vervoert he geen erratische steenen. Doch ook afgescheiden hiervan schijnt het, vooral mede op grond van nieuwere onderzoekingen, moeilijk om vol te houden dat de Noorsche gletschers eens ons land en noord-Duitschland overstroomden. Immers d ...
1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 83
75 eilanden Nordlandet en Kirkeland een aantal vuursteenen werktuigen zooals pijlpunten, messen en krabbers uit de oudere steenperiode. De meening dat in Noorwegen eerst tijdens het neolithische tijdvak, dus na het diluvium, menschen hebben kunnen wonen, moet derhalve worden opgegeven ; Noorwegen ...
1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 84
76landstreken overdekken. Het ontstaan van landijs geschiedt geheel zelfstandig, geheel onafhankelijk van gletschervorming en hooggebergten, gelijk o.a. duidelijk blijkt uit waarnemingen en onderzoekingen, die in het centrale gedeelte van Zweden gedaan zijn. In de nabijheid van Östersund a ...
1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 85
77 Wilden wij nu aannemen, zoo gaat hij voort, dat er sedert de ijsperiode vele duizenden van jaren verloopen zijn, hoe zou het dan mogelijk wezen, dat wij thans nog zoo duidelijk de krassen en strepen, de glans en polijsting der rotswanden en moreenenblokken kunnen waarnemen ? Juist de omstandig ...
1911-1912 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 86
78 de theorie van TORELL ook door hedendaagsche „ijsgeologen" niet meer algemeen en ongewijzigd gehuldigd wordt. Met name tegen de bewering, dat de Noorsche gletschers zich zoo verbazend ver zuidwaarts tot aan Theems, Rijn, Harz, Thuringer woud, Saksisch ertsgebergte en Reuzengebergte zouden hebb ...