1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 21
13 weer bestaan uit een reeks waarnemingen en gecoördineerde spierbewegingen. En elk dezer deel-handelingen dragen hetzelfde karakter als het geheel, n.l. zij zijn uitsluitend biologisch belangrijk in een grooter complex en zijn elk toch afgesloten en compleet. Een instinkt is dus de psychische g ...
1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 22
14 banen en cellen in het centraal-zenuwstelsel, waarbij aan elk der schema's een bepaalde reflex-beweging beantwoordt. SHERRINGTON ') heeft voor het zoogdier dergelijke schema's in het ruggemerg aannemelijk gemaakt, terwijl door VON UEXKÜLL-) voor de lagere dieren deze „motorische-Gegenwelt" sto ...
1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 23
15 deling hiervan mij te ver van het thans besproken onderwerp zou afbrengen en meen ik te kunnen volstaan met erop te wijzen, dat de door BUSSE, ERHARDT, STUMPF, LOTZE, SIGWART, MC DouQALL, e. a. aangevoerde motieven en verklaringen voor de wisselwerkingstheorie ook voor de werking der instinkte ...
1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 24
16 meent MAC-DOUQALL dan ook ontkennend te moeten beantwoorden. d. W a a r n e m i n g . A fortiori gelden nu de motieven voor de psychologische verklaring der waarnemingen bij den mensch voor de analoge verschijnselen, welke men bij het dier opmerkt. Een ieder weet dat de spin instinktmatig de g ...
1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 25
17 afgescheiden van het geheele instinktieve leven kan denken. Het is goed in het oog te houden dat bij de overmeestering van een prooi, het dier dus niet alleen v^^aarneemt het object en de andere van buiten komende sensorische prikkels, maar dat tot de complex-qualiteit ook de interne waarnemin ...
1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 26
18 er eene wisselwerking bestaat tusschen instinkt en lichaam, veel omvangrijker dan plaats vindt door de prikkels, die eenerzijds in de motorische zenuwen naar het lichaam worden gezonden anderzijds in de zintuigzenuwen opstijgen. ƒ. Het t r e k k e n der v o g e l s . Als laatste typische insti ...
1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 27
19 en motorischen zin te wijzen, maar wanneer een jonge vogel, die zonder door de ouderen geleid te worden in voor- of najaar duizenden kilometers aflegt in een bepaalde richting, naar een bepaalde landstreek toe, dan is hier meer praeëxistent dan een zekere vage bewegingsdrang. SCHNEIDER noemt h ...
1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 28
20Overigens komt men met speculatieve beschouvk^ingen omtrent voorstellingen van middel en doel niet verder. De hoofdzaak blijft ten slotte de bestudeering der instinkten zelf en de vaststelling van hun oorzakelijken samenhang met prikkels uit de omgeving, uit het lichaam van het dier zelf ...
1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 29
21 meene instinkten nu, die bijna alle dieren bezitten is de verandering van het gedrag tegenover waarnemingen, wanneer bij een bepaald gedrag een schadelijke of nuttige prikkeling optreedt. In een geval van een schadelijke begeleidende prikkel wordt het oorspronkelijke gedrag geremd of een ander ...
1918 Orgaan van de Christelijke Vereeniging van Natuur- en Geneeskundigen in Nederland - pagina 30
22vast. Dit alles bewijst nu, dat van een eigenlijk associatief-leeren bij het dier geen sprake is, en dat gewoontevorming een bepaalde vorm van instinktief gedrag is. Door deze opvatting wordt het ook duidelijk, dat lagere dieren sommige gewoonten zeer snel leeren en hoogere dieren sommig ...