Filteren
van 17
Jaarboek 1987-1988 - pagina 51
aanstonds bij de inleiding hun toevlucht te nemen tot verontschuldiging en toegeeflijkheid, en te zeggen dat zij de grootsheid van de feiten verkleinen door de geringheid van hun woord!'"* Asterius heeft hier zeer waarschijnlijk het encomium van Basilius van Caesarea op Mamas en dat van Gregorius ...
Jaarboek 1987-1988 - pagina 52
encomium dat hij uit te spreken had, doch dat heeft hem niet belet om, ondanks zijn conclusie "De goddelijke leerschool kent niet de wet van de encomia",'^ de voorschriften van de rhetorica naar de vorm althans gedeeltelijk te volgen. Inhoudelijk bestaat er echter voor hem een groot verschil tuss ...
Jaarboek 1987-1988 - pagina 53
de rhetorische traditie als conventioneel verklaren. Heel verdienstelijk heeft Rainer Henke in een studie over Prudentius' hymne op de martelaar Romanus, wiens tong werd afgesneden en die daardoor rhetorisch onvermogend werd, een aantal rhetorische uitingen van deemoed onderzocht waarin uitdrukke ...
Jaarboek 1987-1988 - pagina 54
scherpte. Dit alles neemt echter niet weg dat de deemoedsbetuigingen ook bij christelijke auteurs tot een betekenisloze topos kunnen verworden. Meer nog, voor niet gemeende uitingen van deemoed past de term huichelarij. Zo hebben we ons bij elke deemoedsbetuiging te vergewissen van het authentiek ...
Jaarboek 1987-1988 - pagina 55
dorst heeft, hij kome tot Mij en drinke! Wie in Mij gelooft, gelijk de Schrift zegt, stromen van levend water zullen uit zijn binnenste vloeien, en 1 Cor. 10, 4 waar van de Israëlieten gezegd wordt dat zij allen dezelfde geestelijke drank dronken uit een geestelijke rots, die de Christus was." Zo ...
Jaarboek 1987-1988 - pagina 56
bel en bijbelse beeldspraak gefundeerde deemoed. De werkelijkheid is echter minder mooi dan we op grond van dit ene prooemium mogen geloven. Severianus gebruikt het beeld van de druppel nog tweemaal; op één plaats vinden we een zelfde toepassing als in de aangehaalde Hemelvaartspreek. Hij vergeli ...
Jaarboek 1987-1988 - pagina 57
welbespraakte tegenstanders. In de eerste eeuwen had dit begrippenpaar materiële inhoud, doch vanaf de vierde eeuw met zijn geletterde christenen wordt het een topos. Een gemeenplaats waar men oprecht gebruik van maakt als men wil aangeven dat men aan het begin van een leerproces staat. Zo vinden ...
Jaarboek 1987-1988 - pagina 58
tuur verwant is met de eigen waarheid is nuttig (xprjai.iJi.ou). Basilius' vriend, Amphilochius van Iconium, vertolkt dezelfde gedachte en evenals Basilius, ongetwijfeld door hem geïnspireerd, gebruikt hij ter illustratie daarvan het beeld van de bij die zich op alle bloemen neerzet, maar heel ve ...
Jaarboek 1987-1988 - pagina 59
ontleend aan de bijbel ruimer uit te werken. Ik wil volstaan met de verwijzing die men in dit verband veelvuldig aantreft naar Mozes en Daniël, die respectievelijk zeer geverseerd waren in de Egyptische en Chaldeese wijsheid.'' Om het misverstand te voorkomen dat de boven door mij geschetste houd ...
Jaarboek 1987-1988 - pagina 60
Noten: 1. Cf. Johannes Chrystostomus, De sacerdotio IV, 3-V, 1 (SC 27, Paris 1980, 248-285). 2. Cf. Amphilochii Iconiensis Opera, ed. C. Datema (Corpus Christianorum, Series Graeca 3), Leuven-Turnhout 1978, X. 3. G. Bartelink-F. v.d. Meer, Zestien preken van Asterius, Nijmegen 1976, 137. 4. Ibide ...
van 17
