Zedelijkheid en recht - pagina 21
17 binnen. Als vrijheid van den subjectieven wil wordt zij evenwel nog bepaald om het goede te doen door den objectieven of algemeenen wil en wel daartoe bepaald als een gebiedende plicht, met een kategorischen imperatief. Maar wat dus moet gewild, is nog niet altijd het gewilde, Vandaar, dat eer ...
Zedelijkheid en recht - pagina 22
18 staat van het geweten, de objectieve rechtsverhoudingen onder die van een uitwendige autoriteit. Opmerkelijk is wat Ahrens leert omtrent den dwang. Deze kan geen wezenlijk kenmerk van het recht zijn en wel allereerst, omdat de dwang ontbreekt waar het recht, „wie es immer der Pal! sein sollte" ...
Zedelijkheid en recht - pagina 23
19 die zich tot het raenschelijk willen richten, en dat geheel heeft dan twee sferen, die van de moraal en die van de religie. Is religie de band des menschen aan God, moraal of zedelijkheid in enger zin, is de verwerkelijking van het beeld Gods in den mensch. Het gebied van het ethische, alzoo h ...
Zedelijkheid en recht - pagina 24
.20hebt gij te doen met de geboden der menschelijke overheid. ^^) Want wel staat tegenover het positieve recht een Gottgebotenes, Gerechtes, Vemünftiges. Maar dit Vernünftige — de gedachten en geboden van Gods wereldorde — is echter niet zelf een recht — een zoogenaamd natuurrecht of reder ...
Zedelijkheid en recht - pagina 25
21 Volgens Cathrein, ^) voorstander van dat oudere natuurrecht hetwelk ook door Thomas van Aquino werd geleerd, is de kennis van de door God gestelde zedelijke wereldorde ons in de natuurlijke zedewet of wet der natuur, medegedeeld. Van het menschelijk geslacht en daarin zoowel van den eenling al ...
Zedelijkheid en recht - pagina 26
22 als deel van de zedelijke orde, is daarvan een dienend deel, dat zich tot de overige zedelijke orde verhoudt als middfel tot doel. Van een scheiding tusschen zedelijkheid en recht wil Cathrein niet weten, evenmin als van een scheiding tusschen gezindheid en legaliteit. De rechtsplichten, die h ...
Zedelijkheid en recht - pagina 27
23Allereerst heb ik dan te wijzen op den Neo-Kantiaanschen jurist Rudolf Stammler en diens voornaam werk : die Lehre von dera Richtigen Rechte, een werk waartoe, evenals tot zijn andere: Wirtschaft und Recht, ook ten onzent in de kringen der jongere juristen met eerbied wordt opgezien. ^^) ...
Zedelijkheid en recht - pagina 28
24wanneer hij in zijn System der Rechts- und Wirtschaftsphilosophie, ten jare 1906 verschenen, ons probleem bespreekt, ^^) tot het resultaat komt: das Recht ist gewahrende und bindende, die Ethik ist befreiende und lösende 'Kraft. Het recht heeft een uitwendigen band noodig en is dan ook v ...
Zedelijkheid en recht - pagina 29
25 waaraan hij is toegevoegd, maar rechtsregel is evenals deze, en dat karakter ontleent aan het feit, dat hij met dien regel en tal van andere tot een aaneengesloten geheel is verbonden. ^) Zoo heb ik dan door een historisch overzicht van de behandeling van het probleem der verhouding van zedeli ...
Zedelijkheid en recht - pagina 30
26der verschijnselen onzer geestelijke wereld, waartoe immers ook de zedelijkheid en het recht behooren, dringen wij, althans met onze waarneming en daarop gegrond denken, niet door. G-oethe moge de bewering van Halier: „Ins Innere der Natur dringt kein erschaffner Geist," al het zeggen va ...